2023-05-16

İŞVERENLER, GEÇ VERDİKLERİ SİGORTALI İŞE GİRİŞ VE İŞYERİ BİLDİRGELERİ İÇİN UYGULANAN İDARİ PARA CEZALARINI ÖNEMLİ MİKTARDA İNDİRİMLİ OLARAK ÖDEYEBİLİRLER ?

---

Bilindiği gibi, 5510 sayılı SGK Yasasının 4/a maddesi kapsamında sigortalı çalıştırmaya başlayan işverenlerin öncelikle işyeri bildirgesi düzenleyerek Kurumda işyeri dosyası açtırmaları, ardından da çalıştırılan sigortalılar için sigortalı işe giriş bildirgelerini internet ortamında Kuruma vermeleri yasa gereğidir.

Nitekim aynı yasanın;

11 inci maddesinde, işverenin, işyeri bildirgesini, en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte Kuruma vermesi gerektiği,

8 inci maddesinde ise sigortalıların, sigortalı işe giriş bildirgesi ilesigortalılık başlangıç tarihinden önce Kuruma bildirilmesi gerektiği, ancak işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesinin; 

a) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün,

b) Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,

verilmesi halinde bu bildirgelerin yasal süresi içinde verilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Yukarıda belirtilen bildirgelerin yasada belirtilen sürelerde verilmemesi halinde, yasanın 102 nci maddesi uyarınca işverenlere idari para cezası uygulanacağı öngörülmüştür. Bu cezalar asgari ücrete endeksli olduğu için asgari ücretin her artışında ceza miktarları da kendiliğinden artmaktadır.

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi uyarınca tahakkuk ve tebliğ edilen idari para cezalarının öncelikle fiilin (suçun) işlendiği tarihte yürürlükte olan asgari ücret üzerinden hesaplandığı bilinmektedir.

Kurum, 2020/8 sayılı Genelgede, yerine getirilmesi gereken her bir fiile ilişkin suç tarihlerini açıklamış olup, buna göre;

-İşyeri bildirgesi ve sigortalı işe giriş bildirgelerinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününde,

-İşyeri kayıtlarının ibraz edilmemesi durumunda, kayıtların ibraz süresi olan 15 inci günde,

fiil (suç) oluşmakta ve eylemlerin işlendiği bu tarihlerde yürürlükte olan asgari ücret dikkate alınarak idari para cezası hesaplanarak işverenlere tebliğ olunmaktadır.

Çalışma hayatında söz konusu belgelerin yasada öngörülen süre geçirildikten sonra verilmesi nedeniyle idari para cezası ödenmesi ile karşılaşıldığına sıkça rastlanılmaktadır.

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesindeki hükme göre, işyeri bildirgesi, sigortalı işe giriş bildirgesi ve işten ayrılış bildirgelerinin geç verilmesi nedeniyle tebliğ olunan cezaların 15 günlük süre içinde ödenmesi halinde cezanın 1/4 lük kısmı indirim olarak uygulandıktan sonra ¾ lük kısmı ödenmekle birlikte, aynı maddenin (n) bendinde aynen,

“……………..

(Değişik ikinci fıkra: 17/1/2012-6270/11 md.) Mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (g), (h) ve (j) bentlerinde öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.”

Hükmü yer aldığından, işverenlerin,

-İşyeri ve sigortalı işe giriş bildirgelerini yasal olarak verilmesi gereken en son tarihi izleyen 30 günlük süre içinde kendiliğinden vermeleri ve

-Bu yükümlülükler dolayısıyla tebliğ olunan idari para cezalarını tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük süre içinde ödemeleri,

Halinde, tebliğ olunan cezanın ¼ lük kısmına isabet eden tutarın ¾’lük kısmını ödeyerek daha az ödeme yapmaları mümkün bulunmaktadır.

Örnek vermek gerekirse;

Bir sigortalı ile ilgili işe giriş bildirgesinin en son verilmesi gereken tarih: 11.04.2023,

Cezanın işverence alındığı (tebliğ edildiği) tarih de: 19.04.2023 ise,

İşverene gönderilen tebligattaki ceza tutarı 10.008 TL olacaktır. İşveren, bu işe giriş bildirgesini internet ortamında 30 uncu gün olan (en son) 11.05.2023 tarihine kadar kendiliğinden verdiği ve tebliğ olunan ceza tutarını tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük süre içinde ödediği takdirde,

10.008 TL X ¾ = 7.506 TL yerine,

10.008 TL X ¼ = 2.502 TL,

2.502 TL X ¾ = 1.876,50 TL ödeme yapılacaktır. Böylece ilgili işveren, 7.506 – 1.876,50 = 5.629,50 TL daha az,  (1.876,50 TL ödeyerek) yasa ile sağlanan indirimden yararlanabilecektir.  

Sonuç itibariyle, yukarıda belirtilen bildirgeleri zamanında vermeyi unutan işverenlerin, işyeri kayıtlarında herhangi bir işlem yapmalarına veya cezaya itiraz etmelerine gerek kalmaksızın, bu yükümlülüklerini 30 günlük süre içinde yerine getirmek ve ceza tutarını 15 günlük sürede ödemeleri kaydıyla tebliğ olunan cezaları azımsanmayacak miktarda ve indirimli olarak ödemeleri mümkün olabilecektir.    

İşten ayrılış bildirgesini süresinde veremeyenler için hazırlamış olduğumuz bilgilendirme yazımıza da aşağıdaki link aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

https://www.gulbenkmusavirlik.com/_isten-ayrilis-bildirgesinden-ceza-yememek-icin-risk-almaya-gerek-yok-146136.html

 

Hadi EYCE

SGK Uzmanı