2020-03-05

SİGORTALILARIN GÜN VE KAZANÇLARINA İLİŞKİN BİLDİRGELERİN “KISMİ İPTALİ” NASIL YAPILIR?

---

e-Bildirge V2 programlarında yapılan son düzenlemelerle birlikte;

-Yasal verilme süresi geçmiş asıl/ek ve iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin Tahakkuk Nedeni: “(B) Yasal Süresi Dışında Verilmiş APHB” seçeneği işaretlenerek,

- Geriye yönelik prim teşviklerinden yararlanmak amacıyla düzenlenecek iptal ve asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin Tahakkuk Nedeni: “(D) Belge Türü ve/veya Kanun Numarası Değişikliği” seçeneği işaretlenerek,

gönderilmesine imkan sağlanmıştır.

Yasal süresi dışında iptal nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi düzenleneceği durumlarda, mevcut e-Bildirge V2 uygulamasında her iki tahakkuk nedeni için de sigortalının ilgili asıl/ek tahakkuktaki sürelerinin ve kazançlarının tamamı için iptal nitelikte belge düzenlenmesine izin verilmektedir.

Sigortalıların gün ve kazançlarının kısmen iptal edilmesi gerektiği durumlarda yada sigortalıların ay içindeki çalışmalarının bir kısmının kanun numarası seçilerek, bir kısmının kanun numarası seçilmeksizin düzenlenmesi gerektiği halde ayın tamamının teşvikli kanun numarası seçilerek düzenlendiği ya da sigortalıların ay içindeki çalışmalarının bir kısmının fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde bir kısmının normal işlerde geçtiği halde tamamının 1 nolu belge türü ile bildirildiği durumlarda, kısmi iptale ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi girişine mevcut uygulama tarafından izin verilmemektedir.

Yasal süresi dışında verilen iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri nasıl işleme alınır?

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103. maddesinin;

Birinci fıkrasında, “Diğer Kanunlara göre defter tutmakla yükümlü bulunan işveren, alt işveren ve sigortalıyı devir alanlar tarafından Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara ilişkin yasal süresi geçirildikten sonra Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, doğruluğu, fiilen yapılan denetimler sonucu veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden anlaşılması hâlinde işleme konulur. Aylık prim ve hizmet belgesinin fiilen yapılan tespitler (ile sadece alınan ifadeler sonucunda işleme alınmasında, tespitin yapıldığı tarihten geriye doğru en fazla bir yıllık süreye ilişkin olan kısmı dikkate alınır. Diğer Kanunlara göre defter tutmakla yükümlü olmayan işveren, alt işveren ile sigortalıyı devir alanlar tarafından Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara ilişkin yasal süresi geçirildikten sonra Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin doğruluğunun fiilen yapılan denetimler, araştırmalar, soruşturmalar ve incelemeler sonucu anlaşılması hâlinde işleme konulur; ancak fiilen yapılan tespitler ile sadece ifadelere dayanılarak geriye doğru verilen hizmetlerin en fazla bir yıllık süreye ilişkin olan kısmı dikkate alınır.”

İkinci fıkrasında, “ Yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden günden başlanarak takip eden üçüncü ayın sonuna kadar Kuruma verilen asıl veya ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgesi, aksine bir tespit veya şüpheli bir durum yoksa ve aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı olan sigortalıların sigortalı işe giriş bildirgelerinin yasal süresi içinde veya aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte Kuruma verilmiş olması hâlinde, söz konusu belge, ayrıca incelemeye gidilmeksizin işleme alınır.”

Şeklinde açıklama yapılmıştır.

Yönetmelikte yer alan bu açıklamalar çerçevesinde, sigortalıların gün ve kazançlarının iptaline yönelik yasal süresi dışında verilen iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri doğrululuğu SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarca tespit edilmesi halinde işleme alınmaktadır.

Belge türü veya kanun numarası değişiklikleri için düzenlenecek iptal ve asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri nasıl işleme alınır?

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103. Maddesinin beşinci fıkrasında, “ Daha önce Kuruma belge türü veya kanun numarası hatalı seçilerek verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerine ilişkin düzeltme amaçlı olarak yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, düzeltme ile fiili hizmet süresi zammı kazandırma hali hariç, belgede kayıtlı sigortalılar ve bu sigortalıların prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazanç tutarının aynı olması kaydıyla, ayrıca incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınır. Bu nitelikte verilen aylık prim ve hizmet belgelerine idarî para cezası uygulanmaz. Sonradan düzeltme amaçlı verilen belge ile fiili hizmet süresi zammı kazandırılması halinde, söz konusu belgenin işleme alınmasında bu maddenin yukarıdaki fıkralarında belirtilen usul izlenir.”

Şeklinde açıklama yapılmıştır.

Yönetmelikte yer alan bu açıklamalar çerçevesinde;

1- Gerek prim teşviklerinden yararlanmak amacıyla aylık prim ve hizmet belgelerinin kanun numarasının değiştirilmesine yönelik, gerekse sigortalıların belge numaralarının hatalı bildirilmiş olması nedeniyle aylık prim ve hizmet belgelerinin belge numaralarının değiştirilmesine yönelik iptal ve asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri (sigortalılara fiili hizmet süresi zammı kazandırılmasına yönelik geriye doğru düzenlenen belgeler hariç) herhangi bir incelemeye gidilmeksizin işleme alınmakta ve süresi dışında verilmiş olsa da bu belgelere idari para cezası uygulanmamaktadır.

2- Daha önce normal çalışma kapsamındaki belge türü seçilerek düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilmiş sigortalıların çalışmalarının fiili hizmet süresi zammı kapsamında olduğu gerekçesiyle düzeltme amacıyla yasal süresi dışında verilen iptal/asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri ise;

-Belgenin ilişkin olduğu tarihten itibaren üç aylık süre içinde verilmiş ise (SSİY 103/2. Fıkra uyarınca), belgede kayıtlı sigortalıların işe giriş bildirgelerinin süresi içinde verilmiş olması veya süresi dışında verilmiş olmasına rağmen aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan önceki bir tarihte Kuruma verilmiş olması hâlinde, herhangi bir denetime gidilmeksizin işleme alınmakta,

- Belgenin ilişkin olduğu tarihten itibaren üç aylık süre dışında verilmiş ise doğrululuğu SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarca tespit edilmesi halinde işleme alınmakta,

İşleme alınan bu belgelere idari para cezası uygulanmamaktadır.

Sigortalıların gün ve kazançlarının kısmi iptali nasıl yapılır?

Sigortalıların gün ve kazançlarının kısmen iptal edilmesi gerektiği durumlarda ya da sigortalıların ay içindeki çalışmalarının bir kısmının kanun numarası seçilerek, bir kısmının kanun numarası seçilmeksizin düzenlenmesi gerektiği halde ayın tamamının teşvikli kanun numarası seçilerek düzenlendiği ya da sigortalıların ay içindeki çalışmalarının bir kısmının fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde bir kısmının normal işlerde geçtiği halde tamamının 1 nolu belge türü ile bildirildiği durumlarda, kısmi iptal ve asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin durumu açıklayan bir üst yazı ekinde ilgili SGK Müdürlüğüne verilmesi gerekir.

Bu durumda ilgili ayın tamamı için değil, yalnızca sigortalıların hatalı bildirilen sürelerine ilişkin yapılan bildirimler için iptal ve asıl/ ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi gerekecektir.

Örneğin, ihale konusu işin devamlı nitelikteki (A) ve (B) sigortalısı ile yapıldığı, her iki sigortalının da 2019/Kasım ayındaki çalışmalarının 10 gününün ihale konusu işte, kalan 20 günün rutin işlerde geçtiği halde, her iki sigortalı için düzenlenen 2019/Kasım ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin 30 gün üzerinden, 1 nolu belge türü ve 05510 sayılı kanun numarası seçilerek düzenlendiği düşünüldüğünde, her iki sigortalının ihale konusu işte geçen 10 günlük süresi için beş puanlık prim indiriminin iptal edilmesi gerekecektir. Bu durumda; 2019/Kasım ayına ilişkin;

-İptal nitelikteki belgenin 1 nolu belge türü ve 05510 sayılı kanun numarası seçilerek, prim gün sayısı 10 gün ve 10 güne isabet eden kazanç tutarı yazılarak,

-Asıl nitelikteki belgenin 1 nolu belge türü ve kanun numarası seçilmeksizin, prim gün sayısı 10 gün ve 10 güne isabet eden kazanç tutarı yazılarak

Düzenlenmesi ve durumu açıklayan üst yaz ekinde işyerinin bağlı bulunduğu SGK Müdürlüğüne verilmesi gerekecektir.

Bu durumda iptal ve asıl bildirgeler işleme alındığında, bahse konu sigortalıların yalnızca 10 günlük süreye ilişkin kazançlarından dolayı beş puanlık prim indiriminden yararlanılmamış olacağından, 20 günlük kazançlarından dolayı beş puanlık prim indiriminden yararlanılmasında herhangi bir sorun olmayacaktır.

GÜLBENK MÜŞAVİRLİK