2020-05-30

E-BİLDİRGEDE FİİLİ HİZMET SÜRESİ KAPSAMINDA BİLDİRİM YAPMAK İÇİN SGK MÜDÜRLÜĞÜNE BAŞVURU YAPILACAK MI

---

Hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde çalışıyor olmaları halinde, beş yılı geçmemek her 360 günlük prim ödeme gün sayılarına, maruz kaldıkları risklerinin ağırlığına göre 60, 90 veya 180 prim günü ilave edilmektedir.

Ayrıca, hizmet akdine tabi olarak çalışan sigortalılar açısından bu sürelerin üç yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaş hadlerinden de indirilmektedir. (Yer altında çalışan sigortalılar için süre sınırı uygulanmaz.)

Fiili hizmet süresi zammına tabi çalışan sigortalılar hangi belge türü ile bildirilirler?

Sigortalıların;

-60 günlük fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışıyor olmaları halinde 29 nolu belge türü

-90 günlük fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışıyor olmaları halinde 32 nolu belge türü

-180 günlük  fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışıyor olmaları halinde  4, 5, 6 veya 35  nolu belge türü

seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilmeleri gerekiyor.

FHZ kapsamındaki belge türlerini tüm işverenler seçebilir mi?

Sigortalıların fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirilebilmeleri için, öncelikle 5510/40. maddenin ikinci fıkrasındaki tablonun birinci sütununda yer alan işyerlerinde çalışıyor olmaları gerekiyor.

Dolayısıyla, fiili hizmet süresi zammı (FHZ) kapsamındaki bildirimlerin sadece tabloda belirtilen işyeri işverenlerince ve maruz kalınan riskin ağırlığıyla orantılı olan belge türü seçilerek yapılması icap etmektedir.

Bu amaçla Sosyal Güvenlik Kurumunca hangi işyerlerinin FHZ’li bildirim yapabileceği NACE koduna (işyeri sicil numarasının 2.3.4.5. rakamlarına) göre belirlenmiş ve belirlenen NACE kodunda tasnif edilmiş işverenlerin seçebilecekleri FHZ’li belge türleri de ilgili NACE kodlarına tanımlanmıştır.

Örnek- 2445 (Demir dışı diğer metallerin üretimi) NACE kodunda faaliyet gösteren işverenler, sigortalıların maruz kaldıkları riskin ağırlığına göre 60 günlük FHZ’li bildirim için 29 nolu belge türünü veya 90 günlük FHZ’li bildirim için 32 nolu belge türünü seçebilmektedir.

Örnek- 8730 (Yaşlılara ve bedensel engellilere yönelik yatılı bakım faaliyetleri) NACE kodunda faaliyet gösteren işverenler, yalnızca 60 günlük FHZ’li bildirim için 29 nolu belge türünü seçebilmektedir.

Örnek- 0510 (Taşkömürü madenciliği) NACE kodunda faaliyet gösteren işverenler, sigortalıların maruz kaldıkları riskin ağırlığına göre 60 günlük FHZ’li bildirim için 29 nolu belge türünü veya 90 günlük FHZ’li bildirim 32 nolu belge türünü yada 180 günlük FHZ’li bildirim için 4,5,6, 36 nolu belge türünü seçebilmektedir.

Bu bağlamda, NACE kodu ve FHZ’li belge türleri SGK tarafından yapılan tanımlamalara uygun olan işverenler, ilgili SGK müdürlüklerine gitmeden e-Bildirge ekranlarından FHZ kapsamında çalışan sigortalıların bildirimlerini yapabileceklerdir.

İşyerinin NACE kodunun hatalı verilmiş olması nedeniyle FHZ’li belge türü seçilemiyorsa NACE kodunun düzeltilmesi gerekir.

İşyerinin 5510/40. maddenin ikinci fıkrasındaki tablonun birinci sütununda belirtilen alanlarda faaliyet gösteriyor olmasına rağmen e-Bildirge ekranlarında FHZ’li belge türünün seçilmesine izin verilmediği takdirde işyerinin NACE kodununun düzeltilmesi amacıyla, işyerinin vergi levhasıyla veya vergi dairesinden alınacak işkolu kodunu gösteren resmi yazı ile birlikte ilgili SGK Müdürlüğüne müracaat edilmesi gerekecektir.

İlgili SGK Müdürlüğünce NACE kodunun düzeltilmesi halinde başkaca bir işleme gerek olmaksızın e-Bildirge ekranından ilgili FHZ’li belge türünün seçilmesi mümkün olacaktır.

İşyerinin NACE kodu doğru olmasına rağmen ilgili FHZ’li belge türünü seçemeyen işverenler ne yapmalı?

Fiili hizmet süresi zammına tabi işlerde çalışan sigortalılar işyerinin ana faaliyet konusu dışındaki yardımcı işlerde çalıştırılıyorlarsa, her ne kadar işyerinin NACE kodu doğru olsa da, mevcut NACE kodu sisteme tanımlanmış olan kodların dışında olacağından FHZ’li belge türü seçilemeyecektir.

Bu durumda FHZ’li bildirim yapılabilmesi için FHZ kapsamında sigortalı çalıştırıldığını kanıtlayan belgelerle birlikte ilgili SGK Müdürlüğüne müracaat edilmesi gerekecektir.

Dolayısıyla, fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışan sigortalıların diploma, sertifika v.s belgeleri ile birlikte ilgili sosyal güvenlik merkezine müracaat edilmesi halinde, bu sigortalıların çalışmalarının fiili hizmet süresi zammı kapsamına girip girmediği, girmesi halinde kaç günlük fiili hizmet süresi zammına tabi olduğu 5510 sayılı Kanunun 40 ncı maddesinde öngörülen hükümlere bakılarak araştırılmakta ve uygun görülmesi halinde ilgili belge türlerinin seçilebilmesi amacıyla işyeri bazında gerekli tanımlama yapılmaktadır.

İşverenlerce fiili hizmet süresi zammı kapsamında sigortalı çalıştırıldığının dilekçe ile beyan edilmesine rağmen kanıtlayıcı belge ibraz edilememesi halinde ise, FHZ li belge türünün seçilebilmesi için gerekli tanımlama yapılmakta, ancak sonrasında işyerinde fiili hizmet süresi zammı kapsamında çalışma olup olmadığı, olması halinde kaç günlük süreye tabi çalışma olduğu konusunda Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca inceleme yapılmaktadır. Yapılan inceleme sonrasında işyerinde FHZ kapsamında bir çalışma yapılmadığı veya farklı sürelere ilişkin bir çalışma yapıldığının tespiti halinde, FHZ’li belge türleriyle yapılan bildirimler iptal edilmekte veya düzeltilmektedir.

GÜLBENK MÜŞAVİRLİK