2012-03-08

Kargo hizmeti karşılığı PTT tarafından düzenlenen İnteraktif Posta Çeki İşlem Belgesinin kayıtlarda gider olarak gösterilip gösterilemeyeceği ve Tahsilat hizmet bedellerinin nasıl tevsik edileceği hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	08.03.2012
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-914
	KONU	:	Kargo hizmeti karşılığı PTT tarafından düzenlenen İnteraktif Posta Çeki İşlem Belgesinin kayıtlarda gider olarak gösterilip gösterilemeyeceği ve Tahsilat hizmet bedellerinin nasıl tevsik edileceği hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ekleri incelenmiş olup e-ticaret yöntemi ile müşterilerinize ürün satışı yaptığınız, … Müdürlüğü ile imzalamış olduğunuz sözleşme çerçevesinde müşterilerinize gönderdiğiniz ürünlere ait kargo hizmeti için … İşlem Belgesi ile ödeme yaptığınız, ancak, düzenlenen sözleşme gereği kapıda tahsilatlı kargo gönderilerinde … TL'lik tahsilat hizmet bedeli için herhangi bir belge almadığınız belirtilerek, Kurumunuzca internet ortamında yapılan ödemelere ilişkin belgelerin kayıtlarınızda gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı ile KDV indiriminin mümkün olup olmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi kurum kazancı" başlıklı 6. maddesinde, "(1) Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safı kurum kazancı üzerinden hesaplanır.

(2) Safi kurum kazancının tespitinde, GVK.nun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır…" hükümlerine yer verilmiştir.

193 sayılı GVK.nun "İndirilecek Giderler" başlıklı 40. maddesinde, safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup, 1. bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, 3. bendinde ise işle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatların safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, safi kurum kazancının tespitinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8. maddesi ile GVK.nun 40. maddesindeki giderler hasılattan indirim konusu yapılmaktadır.

Anılan Kanunun 37. maddesinde, ticari ve sinai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiş ve ticari kazançta vergiyi doğuran olay tahakkuk esasına bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 38. maddesinde, "Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce;

 

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir,

    

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, VUK.nun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41. maddelerihükümlerine uyulur." hükmüne yer verilmiştir.

Mezkur Kanunun 39. maddesinde de, "…(Elde edilen hasılat, tahsil olunan paralarla tahakkuk eden alacakları; giderler ise tediye olunan ve borçlanılan meblağları ifade eder.)" parantez içi hükmü yer almaktadır.

Bu itibarla, kurum kazancı, ticari kazanç niteliği taşıdığından ve ticari kazanç gibi tespit edildiğinden, ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar, "dönemsellik" ve "tahakkuk esası" ilkeleridir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin tahsil edildikleri ve ödendikleri döneme bakılmaksızın miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmiş olmasını ifade eder. Bu esas dikkate alındığında bir gelir unsurunun, mahiyet ve tutar itibarıyla kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 3065 sayılı KDVK.nun 1/1. maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,

4/1. maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu ve bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,

10. maddesinin (a) bendinde, vergiyi doğuran olayın, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması anında, (b) bendinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında meydana geldiği,

20. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, (2) numaralı fıkrasında, bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği,

29. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV'den bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV'yi indirebilecekleri, (3) numaralı fıkrasında, indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın vukuu bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılacağı,

34/1. maddesinde ise yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait KDV'nin, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği

hüküm altına alınmıştır.

213 sayılı VUK.nun 3. maddesinin (A) bendinde, "Vergi kanunları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder. Lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde tutularak uygulanır.", (B) bendinde, "Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır." hükümlerine yer verilmiştir.

Mezkur Kanunun 227. maddesinde, "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.", 228. maddesinde, "Aşağıdaki giderler için ispat edici kağıt aranmaz:

 

1. Örf ve teamüle göre bir vesikaya istinat ettirilmesi mutat olmayan müteferrik giderler;

    

2. Vesikanın teminine imkan olmayan giderler;

    

3. Vergi kanunlarına göre götürü olarak tespit edilen giderler.

1 ve 2 numaralı fıkralarda yazılı giderlerin gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine uygun bulunması şarttır.", 229. maddesinde, "Fatura satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.", 231/5. maddesinde ise "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır." hükümleri yer almaktadır.

Diğer taraftan, 164 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, "Genel ve Katma Bütçeli İdarelere, il özel İdarelerine, Belediyeler ve Köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. maddesinde tanımı yapılan Teşebbüs, Teşekkül, Kuruluş, Müessese, Bağlı Ortaklık, İştirak ve İşletmeler tasdik mecburiyetine tabi olmaksızın VUK.nun ilgili hükümlerine göre yukarıda sayılan belgeleri düzenleyeceklerdir. Ancak bu kuruluşlar kullanacakları belgelerin üzerine "Vergi Usul Kanunu Yönetmelik Hükümlerine Tabi Değildir." ibaresini kaşe ile basacaklar veya matbaa baskısı ile belirteceklerdir. " açıklamasına yer verilmiştir.

… Genel Müdürlüğünün de kamu iktisadi teşebbüsü olması nedeniyle …nin bu belgeleri düzenlemesi sırasında Vergi Usul Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre anlaşmalı matbaalara veya 164 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca notere tasdik ettirmeleri şartı aranmamakta ancak, düzenlenen belgede bulunması zorunlu asgari bilgilerin yer alması gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre:

 

• Kurumunuz tarafından elektronik ticaret yöntemi ile müşterilere gönderilen ürünlere ait kargo hizmeti için … … Çeki İşlem Belgesi ile ödenen "kargo bedelleri" ve … ile Kurumunuz arasında düzenlenen "Kargo Gönderimi Hizmet Alımı Sözleşmesi" gereği kapıda tahsilatlı ürün tesliminde … ödenen "tahsilat bedelleri" GVK.nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

   

• … ödenen kargo hizmet bedeline ilişkin KDV'nin indirim konusu yapılabilmesi için Kurumunuz adına yukarıda zikredilen Vergi Usul Kanunu hükümleri, tebliğleri ve ilgili yönetmelik çerçevesinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu faturanın vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak koşuluyla defterlere kaydedilmiş olması halinde kaydedildiği vergilendirme döneminde indirim konusu yapılacağı tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.