2011-02-03

Kredi kooperatiflerine ait kira gelirleri Hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Aydın Vergi Dairesi Başkanlığı Vergi ve Anlaşmalar Uygulama Müdürlüğü

 

	TARİH	:	03.02.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.09.15.01-3.2010.8.KVK.GEÇ.1.M-2
	KONU	:	Kredi kooperatiflerine ait kira gelirleri Hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden; kooperatifinizin 1581 sayılı Kanun hükümlerine göre kurulduğunu ve faaliyetini sürdürdüğünü; kooperatifinizin kuruluş kanunu olan 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu'nun 19. maddesinin (b) bendi gereğince kooperatifinize ait taşınmaz mal gelirleri vergiden muaf olduğu halde, … Vergi Dairesi Müdürlüğünce kooperatifinize ait kira gelirlerinden dolayı kurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis edildiği belirtilerek, konu hakkında bilgi istediğiniz anlaşılmaktadır.

Konu ile ilgili olarak … Vergi Dairesi Müdürlüğü ile yapılan yazışma sonucu cevaben alınan … tarih ve … sayılı yazıda; kooperatifinizin mülkiyetinde bulunan gayrimenkullerin kiraya verilmesi nedeniyle kurumlar vergisi ve katma değer vergisi mükellefiyetinizin tesis edildiği belirtilmiştir.

 

• Kurumlar Vergisi Kanunu açısından;

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2. maddesinin ikinci fıkrasında kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış, 4. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde ise;

 

"Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğu"

Hüküm altına alınmıştır.

1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "4.13.1.4. Sadece ortaklarla iş görülmesi" başlıklı bölümünde;

 

"Ortak dışı işlemlerin, sadece ortak olmayanlarla yapılan işlemleri değil, ortaklarla kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda yapılan işlemleri de kapsadığı"

İfade edilmektedir.

Aynı Tebliğin "14.5. Kooperatif Gelirlerinin Sadece Taşınmaz Kira Gelirlerinden ve Mevduat Faizlerinden Oluşması Halinde Beyan" başlıklı bölümünde ise;

 

"Kooperatiflerin taşınmazlarını kiraya vermeleri ortak dışı işlem olarak değerlendirileceğinden, kurumlar vergisi mükellefiyetlerinin tesis edilmesi gerekmektedir."

Açıklaması yapılmıştır.

Öte yandan, 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununun 19. maddesinin (B) bendinde;

 

"Bu Kanuna göre kurulacak ve kurulmuş sayılan kooperatifler, bölge ve merkez birliklerinin; sermaye ve yedek akçeleri ile taşınmaz malları ve bunların gelirleri, kendi ihtiyaçları için satın aldıkları ve alacaklarının tahsili gayesiyle mülk edindikleri taşınmaz malları ve bunların 15. madde hükmüne göre sahiplerine geri verilmesi işlemlerinin, bütün vergi, resim ve harçtan muaf olduğu"

Hüküm altına alınmıştır.

Bu açıklamalara göre, kooperatifinizin mülkiyetinde bulunan taşınmazların üçüncü kişilere kiraya verilmesi ortak dışı işlem sayıldığından kooperatifinize kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi yerinde olup 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri Kanununun 19. maddesinin (B) bendinde yer alan hüküm gereği ise kooperatifinizin elde ettiği kira gelirlerinin kurumlar vergisinden müstesna tutulması gerekmektedir.

 

1. Katma Değer Vergisi Kanunu açısından;

3065 sayılı KDVK.nun 1/3-f maddesindeki hüküm gereği, GVK.nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri katma değer vergisinin konusuna girmektedir. Aynı Kanunun 17/4-d maddesinde ise, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

Ancak, 1 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (I/B-8) nolu bölümünde de ifade edildiği üzere, gayrimenkullerin iktisadi işletmeye dahil olup olmama açısından şirketlerde ve bilanço esasına tabi diğer işletmelerde herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Keza sözü edilen işletmelerin bilançolarının aktifinde kayıtlı bulunan mal ve haklar iktisadi işletmeye dahil sayılır. Bu nedenle bilançonun aktifindeki bir gayrimenkulün kiraya verilmesi karşılığında alınan kira bedeli katma değer vergisine tabi olacaktır.

Buna göre, kooperatifinizin elde ettiği kira gelirleri, Kuruluş Kanununuzdaki özel hüküm gereği kurumlar vergisinden müstesna olmakla birlikte, katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.