2011-06-13

Yetkili Acente Sözleşmesinin damga vergisi ve harç matrahı Hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	13.06.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-732
	KONU	:	Yetkili Acente Sözleşmesinin damga vergisi ve harç matrahı Hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı yazınızın incelenmesinden, yazınız eki "Yetkili Acente Sözleşmesi"ne ait damga vergisi ve harcın hangi miktar üzerinden hesaplanması gerektiği hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 4. maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 6. maddesinde, bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı; 10. maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükümleri yer almaktadır.

Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "V-Kurumlarla ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün (21) numaralı fıkrasında da, sigorta ve emeklilik şirketleri ile emeklilik yatırım fonlarının kuruluşları dahil her türlü işlemlerinde düzenlenen ve damga vergisi bu şirketler veya fonlar tarafından ödenmesi gereken kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

Buna göre, Kanuna ekli (2) sayılı tablonun V/21 numaralı fıkrasında, sigorta şirketlerine yönelik istisna tanınırken acentelere ilişkin bir hükme yer verilmediğinden söz konusu acentelik sözleşmesinin damga vergisinden istisna tutulmasına imkan bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42. maddesinde, değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas olduğu, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecbur olduğu, rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hükmün uygulanmayacağı; 46. maddesinde ise, birbirleriyle ilgili işler bir arada bulunursa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, "Yetkili Acenta Sözleşmesi"nin, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42. maddesine istinaden sözleşmede gösterilmesi zorunlu bulunan işin mahiyetine uygun bir değer ile sözleşmenin 22. maddesinde belirtilen acentelik teminat bedelinin mukayese edilerek en yüksek vergi alınmasını gerektiren miktar üzerinden damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.