2019-12-25

İŞVERENLER DİKKAT! SİGORTALILARIN EKSİK GÜNLERİ SONRADAN BAŞINIZI AĞRITMASIN

---

Bazı iş günlerinde çalıştırılmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılarla ilgili Ek-10 Eksik gün bildirim formları evvelce her ay SGK’ya verilmekte, bu belgeler SGK tarafından kontrol edilmekte, Ek-10 bildirim formlarının verilmemiş veya verilmiş olmakla birlikte eki belgelerin geçersiz olduğunun anlaşılması halinde eksik günlere ilişkin aylık bildirgeler işverenlerden istenilerek hem idari para cezası uygulanmakta, hem de eksik günlere ilişkin primler faiziyle birlikte geri alınmaktaydı.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde çeşitli tarihlerde yapılan değişiklikler sonrasında, eksik gün bildirimde bulunma yükümlülüğü sadece 9 ve altında sigortalı çalıştıran özel sektör işverenlerine ve sadece aşağıda belirtilen eksik gün nedenleri ile sınırlı tutulmuştur.

 b) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,

d) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi,

e)  Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları,

g) İşe devamsızlığa ilişkin belgeler,

ğ) İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışılmadığına dair belge,

SGK’nın 13/4/2018 tarihli yazısı ile uygulama değişti.

Sosyal Güvenlik Kurumu, 13/4/2018 tarihinde yayımladığı Genel Yazısında, “…Sosyal  Sigorta  İşlemleri Yönetmeliğinde yapılacak değişikliğe kadar … eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde belirtilmesi yeterli olarak kabul edilecektir. Eksik çalışmaya ilişkin belgeler ilgili ay/aylar için düzenlenecek ancak Kuruma verilmeyecektir. Söz konusu belgeler Kanunun 86 ncı maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen süreyle işverence saklanacaktır. Eksik çalışmaya ilişkin bilgi ve belgelerin Kurumca istenilmesi halinde ibraz edilmesi zorunludur. İlgili bilgi ve belgelerin Kurumca yapılan tebligata rağmen ibraz edilmemesi veya ibraz edilen bilgi ve belgelerin Kurumca  belirlenecek  usul  ve  esaslara  uygun  düzenlenmemiş  olması  halinde geçersiz sayılarak, Kanunun 86 ncı maddesinin beşinci fıkrasına göre işlem yapılacaktır.” şeklinde bir açıklama yapmıştır.

Bu açıklamalar sonucunda, sigortalıların ücretsiz izinli olması, kısmi süreli çalışması, devamsızlık yapması, çalışma sürelerinin puantaj kayıtlarına göre tespit edilmesi veya iş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışmamış olması durumlarında dahi Ek-10 Eksik gün bildirim formlarının SGK’ya her ay verilmemesi sağlanmıştır.

Belgelerin saklanma süresine ve Kurumca belirlenecek olan usul ve esaslara göre düzenlenmiş olması şartına dikkat!

SGK tarafından yayımlanan Genel Yazıda sigortalıların eksik çalışmalarını kanıtlayan belgelerin SGK’ya verilmeyeceğine yer verilmiş olmakla birlikte;

1-Söz konusu belgelerin 5510/86 ncı maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen süreyle saklanacağına,

2- Kurumca istenilmesi halinde ibraz edilmesinin zorunlu olduğuna,

3- İbraz edilen belgelerin Kurumca belirlenecek usul ve esaslara göre düzenlenmemiş olması halinde geçersiz sayılacağına

yer verilmiştir.

Haliyle sigortalıların eksik çalıştığını kanıtlayan belgeler her ne kadar aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmesi gereken süre içinde SGK’ya verilmeyecek olsa da, ihbar veya şikayet halinde SGK tarafından istenilebileceği göz önüne alınarak mutlaka işverenlerince düzenlenmesi ve muhafaza edilmesi gerekiyor.

Belgeler ne kadar süreyle saklanacak?

5510/86 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre sigortalıların eksik çalıştıklarını kanıtlayan belgelerin;

-İşverenlerce; ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle,

-Kamu idarelerince otuz yıl süreyle,

-Tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince,

saklanması ve Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesi halinde onbeş gün içinde ibraz edilmesi gerekiyor.

Eksik gün belgelerinin ne şekilde düzenleneceğine dair usul ve esaslar henüz belirlenmedi.

SGK tarafından yapılan açıklamada bu belgelerin Kurumca belirlenecek usul ve esaslara göre düzenlenmemiş olması halinde geçersiz kabul edileceği belirtilmiş olmasına rağmen bu belgelerin düzenlenmesi sırasında dikkat edilecek usul ve esaslar henüz belirlenmemiştir.

Bu nedenle, özellikle Yönetmeliğin 102/13. fıkrasının b, d, e, g, ğ alt bentlerinde yer alan eksik gün nedenlerine ilişkin belgelerin hazırlanması sırasında aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilmesi yerinde olacaktır.

1-Sigortalının ücretsiz izinli olması

Sigortalının ücretsiz izinli olduğuna dair belgede işveren veya işveren vekilinin yanı sıra sigortalının da imzasının bulunması, ayrıca ücretsiz izinli olduğu süreye yer verilmesi gerekir.

2- Sigortalının kısmi süreli çalışması

Kısmi süreli iş sözleşmelerinin noterden tasdikli olması zorunlu olmamakla birlikte, noter tasdikli olan sözleşmeler her zaman düzenlenebilir nitelikte belge olmaktan çıktığından, sözleşmelerin noter tasdikli olması önerilmektedir.

Diğer taraftan sözleşmelerde, işveren veya işveren vekilinin yanı sıra sigortalının imzasının bulunmasına, sözleşmenin belirli veya belirsiz süreli olduğuna, günlük, haftalık veya aylık çalışma süresine ve ödenecek ücrete yer verilmesi gerekir.

Kısmi süreli iş sözleşmelerine istinaden çalıştırılan sigortalıların ay içindeki prim gün sayısı hesaplanırken, ay içindeki çalıştığı saatinin toplanarak İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işyerlerinde 7,5’e bölünmesi, Deniz İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işyerinde 8’e bölünmesi, ayrıca bu şekilde yapılacak işlem sonrasında hesaplanan sayının kesirli olması halinde, kesirlerin tama sayıya iblağ edilmesi ve hesaplama sonrasındaki prim gün sayısının 20 günü aşması halinde 30 gün üzerinden SGK’ya bildirimde bulunulması gerektiği göz önünde bulundurulmadır.

3-Sigortalının devamsızlık yapması

Sigortalının mesaiye gelmemesi, başka bir anlatımla devamsızlık yapması halinde işveren veya işveren vekili ile birlikte tanıklar tarafından imza altına alınmış devamsızlık tutanağı düzenlenmesi gerekir. Ayrıca, devamsızlık tutanağının sigortalının işe gelmediği her gün için ayrı ayrı düzenlenmesi esastır.

4-Çalışma sürelerinin puantaj kayıtlarına göre tespit edilmesi

Puantaj cetvellerinde sigortalının imzasının bulunması, ayrıca puantaj cetvelinde sigortalıların günde kaç saatlik çalışmasının bulunduğu üzerinde durulmaksızın sigortalının imzası bulunduğu her günün bir tam gün olarak kabul edilmesi, bu şekilde haftanın altı gününde çalışması bulunan sigortalıların yedinci günde de hafta tatiline hak kazandıklarının kabul edilmesi gerekir.

5-İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışmamış olması

Sigortalının devamsızlık yapması durumunda olduğu gibi iş sözleşmesinin fesh edildiği tarihte çalışmamış olması durumunda da, sigortalının çalışmadığına dair tutanağın işveren veya işveren vekili ile birlikte tanıklar tarafından imza altına alınması gerekir.

Gülbenk Danışmanlık