Serbest meslek erbabına ödenen tazminatın vergilendirilmesi

İlgi: İnteraktif Vergi Dairesi Sistemi aracılığıyla verilen 01.03.2019 tarih ve 716144 sayılı özelge talep formu.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, avukatlık faaliyeti ile iştigal etmekte iken söz konusu faaliyetinize 28.02.2018 tarihinde son verdiğinizi, ancak bir şirket ile 01.02.2001 tarihinde yaptığınız Avukatlık/Müşavirlik Sözleşmesinin 8. maddesinde; Avukatın herhangi bir nedenle görevinden ayrılması halinde göreve ilk başladığı 01.12.1995 tarihinden ayrıldığı tarihe kadar ve çalıştığı yılın tamamlanmış olup olmadığına bakılmaksızın görevde bulunduğu her takvim yılı için son almakta olduğu ücret üzerinden bir maaş nispetinde tazminat verilecek ve bu tazminatın stopaj, fon ve KDV'si de şirket tarafından karşılanacaktır." hükmüne göre tarafınıza 23 yıllık çalışmanız karşılığı en son aldığınız ücret olan 5.000 Amerikan Doları karşılığı tazminat ödendiği, tarafınızdan da 31.01.2018 tarihinde serbest meslek makbuzu düzenlenerek %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapıldığı ve %18 oranında katma değer vergisi hesaplandığı belirtilerek, elde edilen tazminat tutarının verilecek olan yıllık gelir vergisi beyannamenize dahil edilip edilmeyeceği hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmış olup konu ile ilgili Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;

61. maddesinde; "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez...." hükmü,

62. maddesinde; " İşverenler, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir…" hükmü,

65. maddesinde; "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..." hükmü,

66 ıncı maddesinde; "Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez..." hükmü,

67. maddesinde; "Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyle yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.

…" hükmü

yer almaktadır.

Aynı Kanunun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94. maddesinin birinci fıkrasında; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmü yer almakta olup, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde; hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104. maddelere göre, 2/b bendinde ise serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 01.12.2001 tarihinde … ile imzalanan Avukatlık/Müşavirlik Sözleşmesinin 1. maddesinde, … Şirketler Grubuna, … Şirketler Grubuna ve … Holding'e dahil bulunan tüm şirket ve kuruluşların istenilen konularda müşavirliğini yapıp görüşün iletişim araçları vasıtasıyla bildirileceği ve karşılıklı görüşmeye ihtiyaç duyulduğu zamanlarda ilgili şirketin merkezinde veya çağrıldığı yerde veya kendi bürosunda hazır bulunulacağı, tarafınızdan bu sözleşme ile yüklenilen görevin, talepte bulunan şirketlere Ulusal ve Uluslararası hukuki konularda mütalaa vermek ve bu konulardaki her türlü sözleşmeler tanzim etmek, gerekli yorumları yapmak tavsiyelerde bulunmak olduğu, bu işlerin takip ve intacı için herhangi bir şirket merkezinde muayyen bir gün veya mesai saati içinde bulunma zorunluluğunun olmadığı, ancak tatil veya mesai saatine bakılmaksızın şirketin ihtiyacı olduğu an çağrıldığında çağrıldığı yerde hazır olacağı açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu hükümlere göre, anılan Şirketler Grubu ile yapmış olduğunuz 01.12.2001 tarihli Avukatlık/Müşavirlik Sözleşmesinin incelenmesinden, elde ettiğiniz gelirin serbest meslek kazancı olduğu anlaşılmıştır.

Bu nedenle, söz konusu sözleşmenin 8. maddesi gereği tarafınıza ödenen tazminat tutarının, serbest meslek kazancı kapsamında değerlendirilmesi ve söz konusu kazancın elde edilen dönemin geliri olarak 2018 yılı gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır